Duy trì đam mê bằng kỷ luật!

rong vài ngày làm việc tại TPHCM, Giáo sư (GS) Ngô Bảo Châu có dịp đối thoại với sinh viên (SV) nhiều trường ĐH. Sau đây là một số câu hỏi “chất vấn” của SV dành cho GS Bảo Châu.

*GS đã từng nói, bám theo lề lối là việc làm của con cừu, không phải của con người tự do. Vậy, theo GS, làm sao để cân bằng mong muốn, sở thích của bản thân với những kỳ vọng của gia đình?
GS Ngô Bảo Châu trả lời: – Nếu chỉ có một cuộc đời để sống, bạn chọn cuộc đời làm con cừu hay phụ thuộc vào chính bạn. Nếu làm con cừu thì có thể không bao giờ chết đói, được bầy đàn che chở. Ngược lại, không làm cừu có thể không có thức ăn, thậm chí còn bị chó sói ăn thịt. Việc không làm con cừu đòi hỏi sự quả cảm, quyết tâm của mỗi người. Nhưng mỗi người chỉ có một cuộc đời để sống, đã là sự lựa chọn của mình tốt nhất không nên a dua theo người khác.
GS Châu trả lời câu hỏi từ phía sinh viên, học sinh
*SV VN có kiến thức nhưng không có kỹ năng thực tế, theo GS chúng em nên làm gì?
– SV VN còn quá ít những hoạt động tập thể, đặc biệt là những kỹ năng tranh luận, phản biện. Năm thứ 2 du học ở Pháp, tôi học rất tệ. Lúc đó, tôi không hiểu thầy giáo giảng gì trên lớp và học toán để làm gì cho đến khi gặp thầy giáo người Pháp và những người bạn ở KTX. Họ đã trao đổi, thảo luận, tranh luận và phản biện cùng tôi. Từ chỗ cô độc, tôi đã hòa mình vào tập thể và niềm say mê toán học trở lại. Tranh luận giúp chúng ta cải thiện mình.
*Tinh thần, nỗ lực, quyết tâm là một trong những yếu tố quyết định thành công của SV nhưng hiện nay còn rất nhiều yếu tố chi phối đến những quyết tâm ban đầu. Theo GS, làm sao để chúng em vẫn giữ vững niềm đam mê ban đầu?
– Mỗi người phải có ý thức với đam mê của mình. Muốn duy trì niềm đam mê thì kỷ luật là quan trọng. Ngoài ra, mỗi người phải trung thực với người khác và trung thực với chính bản thân mình, luôn đi tìm cái mới. Điều quan trọng là các bạn trẻ là biết mình đam mê cái gì và có ý thức để tìm ra đâu là đam mê thật sự?
*GS từng nói, một trong những khó khăn khi nghiên cứu khoa học là người khác không tin mình. Nhưng đôi khi chúng ta cũng không tin bản thân mình, GS làm sao để vượt qua?
– Trong quá trình nghiên cứu khoa học có nhiều khi phải đối mặt với khó khăn vì người khác không tin mình nhưng không khắc nghiệt bằng mình không tin vào chính mình. Lúc đó, tôi tin vào số phận.
*GS có bí quyết nào để truyền lửa đam mê nghiên cứu khoa học cho các SV?
– Mỗi người có một đam mê riêng và đam mê là cái không thể truyền được. Nhiệm vụ của người thầy chỉ là khơi gợi sự đam mê ấy. Mỗi người có một tiềm năng, thiên hướng bẩm sinh khác nhau. Nền giáo dục tiên tiến là đem đến cho con người nhiều sự lựa chọn: làm nhà giáo, nhà báo, bác sỹ, nghiên cứu khoa học, hay tham gia quản lý tổ chức xã hội…sứ mạng của giáo dục là giúp mỗi người tìm ra tiềm năng của mình và giúp mỗi người phát huy tiềm năng ấy.
*Hiện nay, nhiều SV lựa chọn con đường học tập cũng như những việc làm mang lại nhiều tiền hơn là chọn nghiên cứu khoa học cơ bản. Theo GS, làm sao để học sinh, sinh viên có lòng đam mê nghiên cứu khoa học?
– Tôi không tin tất cả mọi người đếu muốn đi nghiên cứu khoa học cơ bản vì như vậy rất gay go. Nhiều ngành nghề khác cũng cao quý không kém gì nghiên cứu khoa học. Vì tất cả điều đó làm nên một xã hội, trong xã hội đó mỗi người có vị trí, hoài bão của riêng mình.
*GS đánh giá thế nào về thực trạng dạy thêm, học thêm tràn lan VN hiện nay?
– Không phải do chương trình quá nặng mà tâm lý của phụ huynh khiến cho việc học thêm không có ích gì. Không có ích cho tư duy khoa học và cả tư chất đứa trẻ. Nên chăng tổ chức những hoạt động ngoại khóa để các em tự nghiên cứu, tự sống, tự làm việc cùng nhau.
*Trong cuộc sống, GS có thần tượng ai?
– Tôi không thần tượng bất cứ cá nhân nào cả nhưng thần tượng sản phẩm họ làm ra.
Nguồn: St